Những trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền phổ biến nhất

Trò chơi dân gian ngày Tết không chỉ là dịp để vui chơi, thư giãn trong kỳ nghỉ lễ mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, nét đẹp truyền thống của con người Việt. Cùng Hộp Quà Tết khám phá những trò chơi ngày Tết cổ truyền thú vị của người Việt trên mọi vùng miền trong bài viết dưới đây nhé!

Giá trị văn hóa của những trò chơi dân gian trong ngày Tết

>>> Tham khảo thêm:

• Hộp quà Tết
• Quà tặng Tết
• Giỏ quà Tết
• Thơ chúc tết

Không thể phủ nhận, những trò chơi dân gian ngày Tết mang lại nhiều niềm vui, sự thú vị và tạo nên bầu không khí sôi động trong cho những ngày lễ Tết. Đồng thời, những trò chơi ngày Tết còn tạo cơ hội cho chúng ta và gia đình, bạn bè tụ họp, tận hưởng những giây phút đáng nhớ, ngập tràn tiếng cười. 

Ngoài ra, những trò chơi này có thể có lợi cho sự phát triển của cả người lớn và trẻ em. Chúng thúc đẩy sự tương tác xã hội, giúp mọi người kết nối và tương tác trong thế giới thực, thay vì thụ động trước màn hình điện thoại hoặc máy tính. Đặc biệt, chúng có thể cải thiện IQ, EQ và AQ của trẻ em, giúp họ học hỏi kỹ năng mới và phát triển tư duy.

Hơn nữa, những trò chơi dân gian thể hiện tinh thần cộng đồng và tính đoàn kết của dân tộc. Chúng tạo ra cơ hội cho mọi người tham gia, không phân biệt tuổi tác, giới tính hay đẳng cấp xã hội. Việc chơi cùng nhau trong ngày Tết thúc đẩy tinh thần đoàn kết và tạo ra những kỉ niệm đáng nhớ. Những trò chơi dân gian ngày Tết này cũng là một phần quan trọng trong việc thể hiện và bảo tồn văn hóa độc đáo của mỗi cộng đồng, giúp tạo nên sự đa dạng và phong cách riêng biệt trong văn hóa Việt Nam.

Những trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền phổ biến

Trong ngày Tết của người Việt không thể nào thiếu các trò chơi dân gian để kết nối và tận hưởng không khí vui nhộn ngày Tết. Cùng xem mọi người thường làm gì vào ngày Tết ngay dưới đây nhé!

Ô ăn quan

Ô ăn quan, một trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền gắn liền với ký ức tuổi của rất nhiều con người Việt Nam. Trò chơi này không chỉ mang lại những phút giây thư giãn và vui vẻ mà còn có giá trị giáo dục quý báu. Ngoài niềm vui và thách thức trong việc tính toán chiến thuật, trò chơi ô ăn quan còn mang giá trị giáo dục và giúp trẻ em rèn luyện khả năng tư duy logic, tính toán và sự kiên nhẫn. Nên đây còn được nhiều người cho rằng là trò chơi dân gian ngày Tết cho trẻ em.

Cách chơi ô ăn quan vô cùng đơn giản, chỉ đòi hỏi một bảng ô vuông và một số hạt đậu, đá, hoặc quân cờ nhỏ để đánh. Mỗi người tham gia trò chơi sẽ lần lượt đặt 5 viên đá vào ô nhỏ và 2 viên lớn vào 2 đầu bàn cờ tượng trưng cho quan. 

Khi bắt đầu trò chơi dân gian ngày Tết ô ăn quan, người chơi có thể chọn lấy đá ở một ô và rải đá theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ cho đến hết đá trong tay. Quy tắc chính của trò chơi là khi đặt viên đá cuối cùng vào ô, phía trước có ô trống thì bạn có thể lấy toàn bộ số đá của ô liền trước ô trống. Nhưng nếu, ô kế tiếp ô trống lại là một ô trống thì người chơi sẽ mất lượt và mất quyền ăn. Mục tiêu cuối cùng ai ăn được nhiều ô ăn quan nhất là chiến thắng. 

Bịt mắt bắt dê

Bịt mắt bắt dê là một trò chơi dân gian ngày Tết tạo không khí sôi động, vui nhộn được yêu thích tại Việt Nam. Bịt mắt bắt dê thường được tổ chức ngoài trời, tại các sân đình hoặc khu vực rộng.

Cách chơi bịt mắt bắt dê rất đơn giản. Một người sẽ được chọn làm “người bịt mắt,” và họ sẽ bịt mắt bằng một khăn hoặc vật liệu tương tự. Các người chơi khác sẽ đứng xung quanh trong một vòng tròn rộng. Người bịt mắt sẽ bắt đầu đi quanh vòng tròn và người khác sẽ tạo ra tiếng ồn và tiếng động để làm khó khăn cho người bịt mắt đoán hướng.

Khi người bịt mắt hô “đứng lại,” tất cả mọi người phải dừng lại tại vị trí họ đang đứng. Sau đó, người bịt mắt sẽ cố gắng bắt một người trong vòng tròn bằng cách chỉ dựa vào tiếng ồn và cảm giác. Nếu người bịt mắt đoán đúng tên của người đó, họ sẽ thế chỗ và trở thành người bịt mắt tiếp theo. Ngược lại, nếu đoán sai thì họ sẽ tiếp tục làm người bịt mắt cho đến khi thành công.

Kéo co

Kéo co là một trò chơi dân gian ngày Tết tôn vinh sự đoàn kết và sức mạnh tập thể. Trò chơi kéo co thường được tổ chức tại các hội trường, sân bãi rộng lớn để tạo sự thoải mái và niềm vui cho mọi người khi tham gia. 

Để chơi trò kéo co, người chơi cần chuẩn bị một sợi dây thừng dài có một cái khăn đỏ hoặc một miếng vải đặt ở giữa. Toàn bộ người chơi sẽ được chia thành hai đội, mỗi đội đứng ở hai đầu của sợi dây. Mục tiêu của mỗi đội là kéo đoạn dây đó qua vạch nằm ở giữa sân để giành chiến thắng.

Trò chơi Tết kéo co không chỉ yêu cầu sức mạnh về thể lực mà còn đòi hỏi sự phối hợp, chiến thuật và tinh thần tập thể. Vì thế, trong các trò chơi dân gian ngày Tết, kéo co rất được ưa chuộng để tạo nên không khí sôi động, giải trí và rèn luyện thể lực cho mọi người. 

Đấu vật

Trò chơi dân gian ngày Tết đấu vật thường phổ biến ở hầu hết các tỉnh miền Bắc của của nước ta. Thông thường, các hội đấu vật thường được tổ chức vào tháng Giêng âm lịch và được xem là một phần quan trọng trong văn hóa ngày Tết của người Việt. 

Đấu vật là một trò chơi Tết mang ý nghĩa về rèn luyện cơ thể, tôn vinh sức mạnh cá nhân. Khi tham gia đấu vật, các đô vật sẽ phải thi đấu ở trần, chỉ đơn giản là trên mặt đất, và họ thường đóng chiếc khố để bảo vệ cơ thể. Sàn đấu thường là một vòng tròn ở một khu đất trống. Trong trận đấu, cả hai đô vật phải dùng sức mạnh và kỹ thuật để đối đầu với nhau.

Mục tiêu của mỗi đô vật là đánh đối phương ngã hoặc đẩy đối thủ ra khỏi vòng tròn quy định. Nếu một trong hai trường hợp này xảy ra, đô vật đó sẽ được xem là người chiến thắng trong trận đấu. 

Chơi đánh đu

Chơi đánh đu cũng được biết đến là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết thú vị của người Việt. Trò chơi Tết này thường không phổ biến ở các vùng xuôi nhưng lại rất được ưa chuộng ở miền núi và thường được tổ chức trong các hội làng hoặc sân chơi cộng đồng. Đánh đu đòi hỏi sự nhanh nhẹn, khéo léo và có sự phối hợp ăn ý giữa hai người chơi. Có nhiều cách chơi đánh đu, nhưng phổ biến nhất vẫn là đánh đu đơn và đánh đu đôi.

• Đánh đu đơn: Dành cho một người chơi và người chơi phải đứng trên chiếc đu đơn sử dụng sức mạnh của chân để đẩy đu lên cao. Mục tiêu là đạt được độ cao tối đa và sau đó giữ thăng bằng để duy trì đánh đu một thời gian dài.
• Đánh đu đôi: Phiên bản đánh đu này dành cho hai người chơi. Hai người chơi lên đu đối diện nhau, tay vịn vào thân đu và sử dụng sức nhún từ đôi chân để đẩy đu bay cao để giật giải treo trên ngọn đu.

Đập niêu đất

Trò chơi dân gian ngày Tết đập niêu đất rất được ưa chuộng để tạo nên không khí sôi động, vui nhộn trong các lễ hội. Trò chơi Tết này đòi hỏi sự nhanh nhẹn, phản xạ và khả năng dự đoán của người chơi khi phải bịt mắt khi đập niêu. Đặc điểm nổi bật của đập niêu đất là giàn niêu đất treo lủng lẳng trên dây thừng. Thông thường người ta sẽ chuẩn bị 2 cây cột cách nhau khoảng 5m, ở giữa đó sẽ treo đều các nồi niêu đất. 

Người chơi khi tham gia cần bịt mắt, đứng cách giàn niêu đất khoảng 3 – 5m và cầm một cây gậy dài tâm 50m. Đấu thủ sẽ phải tự ước lượng khoảng cách để có thể tiếp cận và đập niêu. Sau khi tiếng hô bắt đầu, người chơi sẽ tiến lên và đập vỡ các niêu đất được treo trên dây, đập càng nhiều cơ hội thắng càng cao.

Đi cà kheo

Đi cà kheo cũng là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết thu hút nhiều sự cổ vũ từ khán giả tham gia lễ hội. Đặc điểm nổi bật của bộ môn này chính là sự khéo léo của người chơi khi phải đứng trên hai thanh cà kheo cao chót vót. Quy tắc đi cà kheo khá đơn giản, người chơi sẽ phải đứng 2 chân lên thanh cà khoe và khéo léo dùng tay, chân di chuyển thanh cà keo và người về đích. Người nào giữ được thăng bằng và về đích đầu tiên sẽ chiến thắng. 

Thi thổi cơm

Thi thổi cơm được biết đến là trò chơi dân gian ngày Tết có từ rất lâu và luôn được gìn giữ, phát huy trong các lễ hội lớn của Việt Nam. Ngày xưa, thi thổi cơm là cách để tôn vinh tinh thần lao động, phản ánh nét đẹp trong văn hóa trồng lúa nước và bản sắc dân tộc của con người Việt. Thi thổi cơm thường được tổ chức ở những bãi đất lớn hoặc sân đình.

Hình thức thi sẽ không giới hạn số đội, mỗi đội khoảng 3 – 4 người. Mỗi đội sẽ được phát cây cậy khoảng 3m để gánh niêu cơm, niêu đất, gạo, củi và dụng cụ đánh lửa. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, hai người sẽ được phân công gánh niêu cơm từ vạch xuất phát đến đích. Ở đây, một người sẽ nhóm củi, một người nấu cơm. Sau khi hết thời gian, niêu cơm của đội nào được giám khảo đánh giá dẻo thơm, ngon và thời gian nấu nhanh nhất sẽ là đội chiến thắng.

Chơi đánh đáo

Đánh đáo là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết cho trẻ em được yêu thích nhất tại các vùng nông thôn. Để chiến thắng trong trò đánh đáo, đòi hỏi người chơi phải có sự khéo léo và nhanh nhạy. Quy tắc chơi đánh đáo khá đơn giản. Đầu tiên, một lỗ đáo nhỏ sẽ được khoét trên bãi đất phẳng và người chơi sẽ đứng ở vạch quy định lần lượt ném đồng xu. Đồng xu nào trúng vào lỗ thì ăn và sau khi hết đồng xu, người ném được nhiều đồng xu vào đáo nhất sẽ giành chiến thắng. 

Đi cầu kiều

Mọi người thường làm gì vào ngày Tết? Chơi trò chơi Tết đi cầu kiều là một gợi ý thú vị. Trò chơi dân gian ngày Tết này bắt nguồn những vùng quê. Người chơi sẽ phải đi qua một chiếc cầu tre, để lấy được cờ hoặc giải thưởng ở đầu bên kia. Địa điểm tổ chức trò chơi thường là bờ ao, hồ hoặc một hố rộng, độ sâu vừa phải. Một cây tre sẽ được treo lên bằng dây thừng và cách mặt nước một khoảng cách vừa phải. Người chơi khi bắt đầu sẽ phải điều chỉnh cơ thể thật khéo léo để đi qua đầu cắm cờ hoặc giải thưởng. Nếu trong quá trình đi, người chơi bị rơi xuống nước sẽ được phán là thất bại. 

Ném tung còn

Ném tung còn hay còn được gọi là ném tung là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết gắn liền với đời sống, sinh hoạt và lao động của người dân đồng bào dân tộc Thái, Mường. Trò chơi Tết này thường được đồng bào Thái, Mường tổ chức vào đầu năm mới, để tạo không khí sôi động và giúp mọi người giao lưu, kết bạn. 

Sân chơi ném tung còn sẽ được tổ chức ở những bãi đất rộng, lớn và ở giữa sẽ cắm một cây tre cao. Trên ngọn tre sẽ được treo một khung tròn hay còn gọi khung còn, người chơi sẽ ném quả còn được làm từ vải màu, nhồi hạt bông và thóc bên trong qua khung còn. Khi chơi, hai người chơi sẽ đứng đối diện nhau và ngăn cách bằng cây còn. Hai người sẽ lần lượt ném còn, ai ném qua được vòng còn trên đỉnh cột thì chiến thắng trò chơi dân gian ngày Tết này. 

Chơi cờ người

Chơi cờ người, một trò chơi dân gian ngày Tết thường được tổ chức những ngày đầu xuân ở các thôn xóm, đình làng ngày xưa. Giờ đây, cờ người vẫn luôn được nhiều người ưa chuộng và tổ chức kèm các trò chơi Tết khác trong dịp đầu năm. Cách chơi cờ người tương tự như luật chơi cờ tướng, điều khác biệt ở đây quân cờ sẽ được thay thế bằng người thật. Bàn cờ sẽ được vẽ trên khu đất rộng, người chơi sẽ lần lượt xếp vào các vị trí đúng với quân cờ trên bàn cờ. Hai tuyển thủ đánh cờ sẽ cầm theo cây cờ đuôi nheo ngũ sắc để chỉ huy trận đánh. 

Nhảy bao bố

Nhắc đến trò chơi dân gian ngày Tết sôi động, tạo không khí thì không thể bỏ qua là trò nhảy bao bố. Cách thức chơi đơn giản nhưng lại tạo nên không khí sôi động và rèn luyện thể lực, sự khéo léo là điều thu hút của trò chơi nhảy bao bố với mọi người. Khi chơi, người chơi sẽ được trọng tài phân cho những chiếc bao bố để bước vào trong. Bắt đầu từ điểm xuất phát, khi trọng tài hô bắt đầu, tay người chơi sẽ cầm bao bố, phối hợp nhịp nhàng để nhảy về đích. Ai về đích trước sẽ là người chiến thắng. 

Đua thuyền

Đua thuyền từ lâu đã xuất hiện trong văn hóa truyền thống của người Việt. Không chỉ là một trò chơi Tết, đua thuyền còn được xem là nghi thức thể hiện sự biết ơn với thủy thân. Đua thuyền là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết đòi hỏi tính đồng đội cao, sự kết hợp nhịp nhàng của các thành viên để đưa thuyền về đích đầu tiên. Theo đó, mỗi đội chơi sẽ được chia cho một chiếc thuyền đua, trang trí cờ, màu sắc rực rỡ riêng. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, các đội sẽ đồng loạt chèo về đích, đội nào về trước nhất sẽ giành chiến thắng. 

LỜI KẾT

Từ những trò chơi dân gian ngày Tết mà Hộp Quà Tết chia sẻ trên đây, có thể thấy văn hóa lễ hội của người Việt chúng ta vô cùng đa dạng, phong phú. Các trò chơi dân gian không chỉ tạo không khí sôi động, vui vẻ trong ngày Tết mà còn truyền tải nét đẹp văn hóa, bản sắc dân tộc độc đáo của người Việt. Hãy luôn giữ gìn và phát huy nét đẹp dân tộc với bạn bè quốc Tết bằng cách thử trải nghiệm những trò chơi thú vị này trong dịp Tết năm nay nhé! 

LIÊN HỆ CỬA HÀNG HOPQUATET.VN

Địa chỉ: 133 Nguyễn Hồng Đào, Phường 14, quận Tân Bình, TP.HCM
Hotline: 0903 342 137
Email: Dvkh@tanphunhuan.com
Website: https://hopquatet.vn/

Tác giả: Hồng Y