Tết Trung Nguyên là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa xá tội vong nhân
Tết Trung Nguyên là gì? – Tết Trung Nguyên là ngày đại lễ lớn được diễn ra vào ngày rằm tháng Bảy âm lịch hằng năm. Đối với người dân Việt Nam, đây là một đại lễ lớn và nhiều gia đình sẽ chuẩn bị những mâm lễ cúng gia tiên, thần linh và chúng sinh. Tuy nhiên, về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày này thì không phải ai cũng nắm rõ, hãy cùng Hộp Quà Tết tìm hiểu về Tết Trung Nguyên của người Việt qua bài viết chi tiết dưới đây.
Tết Trung Nguyên là gì? Diễn ra vào ngày nào?
Tết Trung Nguyên là gì và được diễn ra vào ngày nào – Tết Trung Nguyên là ngày Tết của đạo giáo, được diễn ra vào ngày 15/7 âm lịch hàng năm, nó có tên gọi khác là ngày lễ Vu Lan báo hiếu hay xá tội vong nhân. Trong ngày này, mọi người thường tổ chức cúng lễ với nhiều hình thức từ trên chùa, trong nhà, đến ngoài đường, cuối ngõ.
Đây là một tín ngưỡng tôn giáo được truyền từ đời này sang đời khác, đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân Việt Nam. Và trở thành nột nét văn hóa, phong tục truyền thống quan trọng của người Việt.
Tết Trung Nguyên có nguồn gốc từ đại lễ Vu Lan Bồn dựa trên câu chuyện của Phật giáo kể về bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ khỏi quỷ đói. Trong năm 2024, Tết Trung Nguyên sẽ rơi vào ngày Chủ Nhật ngày 18/08/2024 Dương lịch.
Sự tích Tết Trung Nguyên của người Việt
Tết Trung Nguyên là gì – Đây là ngày Tết gắn liền với câu chuyện về bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ khỏi quỷ đói (ngạ quỷ). Câu chuyện kể rằng, Mục Kiền Liên có tên thật là La Bộc, ông là con trai của ông Phổ Tướng và bà Thanh Đề, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên ông phải rời xa gia đình và đi buôn ở tỉnh Kiên Liên. Sau này giàu có, La Bộc nhớ đến mẹ già nên đã cho người mang tiền về quê biếu bà.
Tuy nhiên, bà đã xài hết số tiền đó rồi cho người giết chó để làm nhân bánh biếu sư thầy. Khi ông quay trở về nhà, bà mẹ lại chối và nói rằng bà đã cúng dường hết cho chùa miếu. Không lâu sau, mẹ của La Bộc qua đời. Sau khi chịu tang mẹ 3 năm, ông đã đi qua nước Ki Đô – nơi Phật ở và xin ở lại tu luyện. Phật thương tình đồng ý và sai thầy Na Kha cắt tóc, đặt tên hiệu cho La Bộc là Mục Khiên Liên (Mục Liên) và tu hành ở chùa Lã Bí tại rừng Sơn Quýt.
Muốn đến được rừng Sơn Quýt, ông phải đi qua ngôi chùa Thiên Giai – nơi có những âm hồn nghe kinh. Tuy nhiên, Mục Liên chỉ thấy người cha Phổ Tưởng còn người mẹ Thanh Đề thì không. Ông liền ôm mặt khóc, Phật hiện ra và bảo rằng lúc còn sống bà Thanh Đề bản chất điêu ngoa, độc ác nên khi chết bị đày xuống ngục A Tỳ. Nghe vậy, Mục Liên liền xuống ngục A Tỳ tìm mẹ.
Ở ngục A Tỳ, bà Thanh Đề phải chịu hàng trăm cực hình và khi thấy con, bà khóc lóc và nhờ con tìm cách cứu bà. Mục Liên thấy vậy bèn lấy bình bát, mang cơm dâng lên cho mẹ. Tuy nhiên, mẹ ông chưa cho cơm vào miệng thì cơm đã hoá thành than lửa hồng. Không cầm lòng khi thấy mẹ chịu cực hình, Mục Liên đã cầu cứu Phật Tổ và Ngài bảo rằng dù ông có thần thông quảng đại đến đâu, ông cũng không thể cứu nổi mẹ.
Chỉ có một cách duy nhất đó là nhờ cậy sức mạnh của chư tăng mười phương. Vào ngày rằm tháng Bảy, đây là thời điểm thích hợp để thỉnh chư tăng, sắm sửa đầy đủ lễ vật để cúng dường Tam Bảo để cứu lấy phước của mẹ. Chúng sinh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ có thể dùng cách này. Mục Liên làm theo lời Phật dạy và mẹ ông đã được giải thoát.
Ý nghĩa tục lễ Tết Trung Nguyên ở Việt Nam
Tết Trung Nguyên là gì và ý nghĩa của ngày này như thế nào? Tết Trung Nguyên hay đại lễ Vu Lan là dịp để con cháu trong gia đình thể hiện lòng hiếu thảo, báo đáp công ơn sinh thành của cha mẹ, ông bà và thể hiện lòng thành với tổ tiên. Đặc biệt, đây còn là ngày để phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
Đại lễ Vu Lan là sự kiện nâng cao tinh thần đền đáp ơn nghĩa của Đức Phật, khuyến khích con người nhớ đến 4 nguồn ân đức quan trọng. Thứ nhất, tri ân cha mẹ đã có công sinh thành và dưỡng dục. Thứ hai, tri ân thầy cô đã có công dạy dỗ và truyền đạt kiến thức. Thứ ba, tri ân các bậc tiền bối đã có công hi sinh và bảo vệ đất nước, mang đến cuộc sống ấm no và chủ quyền dân tộc. Cuối cùng là tri ân chính đồng bảo của mình.
Mâm lễ cúng Tết Trung Nguyên gồm những gì?
Để hiểu sâu hơn cho câu hỏi Tết Trung Nguyên là gì, chúng ta hãy tìm hiểu về cách chuẩn bị mâm lễ cúng cho ngày này. Theo tục lễ Tết Trung Nguyên, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị một mâm lễ Phật, một mâm lễ Thần linh để cúng gia tiên trong nhà và cuối cùng là mâm lễ cúng chúng sinh, cụ thể như sau:
- Mâm lễ cúng Phật: Theo Phật Giáo, mâm lễ không cần phải là mâm cao cỗ đầy mà cái chính là tấm lòng gia chủ. Vào ngày này, bạn chỉ cần chuẩn bị một mâm lễ chay hoặc mâm ngũ quả để dâng cúng Phật để bày tỏ lòng thành kính. Bên cạnh lễ cúng, bạn nên đọc thêm khoá kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho đấng sinh thành, thể hiện đạo hiếu làm con.
- Mâm lễ cúng gia tiên: Tuỳ vào điều kiện của mỗi gia đình, mâm cúng gia tiên có thể là đồ chay hoặc đồ mặn. Tuy nhiên, nhiều người chọn mâm lễ mặn vào ngày này với những món ăn quen thuộc như gà luộc, heo quay, nộm, xôi,… bạn nên chuẩn bị một số các lễ vật khác như trầu cau, trái cây, vàng mã, trà, rượu,…
- Mâm lễ cúng chúng sinh: Bên cạnh mâm cúng Phật, cúng gia tiên, chuẩn bị thêm mâm cúng chúng sinh vào ngày rằm tháng Bảy là rất quan trọng. Đây là lễ cúng thể hiện tính nhân văn của người Việt đối với những vong linh vất vưởng bên ngoài, không có người thờ cúng. Lễ cúng sẽ diễn ra vào buổi chiều, ngoài trời và các lễ vật cần chuẩn bị gồm có hoa quả, cháo trắng, oản, xôi, bim bim, bánh kẹo,…
Văn khấn cúng Tết Trung Nguyên
Theo tục lễ Tết Trung nguyên, bên cạnh mâm lễ cúng, bạn cần chuẩn bị thêm văn khấn cúng Tết Trung Nguyên, cụ thể như sau:
Văn khấn cúng Tết Trung Nguyên gia tiên, thần linh số 1
Nam mô a di Đà Phật! (x3)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư vị Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy tổ tiên nội ngoại và chư vị Hương linh
Tín chủ (chúng) con là:……………………..
Ngụ tại:…………………………………………..
Hôm nay là ngày rằm tháng 7 năm……… nhân gặp tiết Vu Lan vào dịp Trung Nguyên, chúng con nhớ đến Tổ tiên ông bà cha mẹ đã sinh thành ra chúng con gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân, khiến nay chúng con được hưởng âm đức. Chúng con cảm nghĩ ơn đức cù lao khôn báo, cảm công trời biển khó đền nên tín chủ con sửa sang lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân, vàng bạc, thắp nén tâm hương.
Thành tâm kính lên các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội và tất cả hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ……, cúi xin các vị thương xót cháu con, linh thiêng hiện về chứng giám lòng thành, thụ thưởng lễ vật, phù hộ cho con cháu mạnh khoẻ bình an, lộc tài vượng tiến, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (x3)
Văn khấn cúng Tết Trung Nguyên gia tiên, thần linh số 2
Nam mô a di Đà Phật! (x3)
Kính lạy:
Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát
Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả
Hôm nay là ngày rằm tháng bảy năm………..
Tín chủ con là…………………………………
Ngụ tại………………………………………..
Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Địa Tạng Vương Bồ Tát; Ngài Mục Kiền Liên Tôn Giả.
Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần; Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương; Ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa; Ngài Bản gia Táo quân và tất cả các vị Thần linh cai quản ở trong khu vực này.
Cúi xin các ngài giáng lâm án toạ, xét soi chứng giám. Nay gặp tiết Vu Lan, ngày vong nhân được xá tội, chúng con đội ơn Tam bảo Phật trời phù hộ. Thần linh các đấng chở che, công đức lớn lao nay không biết lấy gì đền báo. Do đó, kính dâng lễ bạc, giãi tỏ lòng thành nguyện mong nạp thụ Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình, người người mạnh khoẻ, già trẻ bình an hướng về chính đạo. Lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long. Cứu giải thoát oan khiên thưa trước, lại cúng chiếu đế để tìm điều tốt đẹp cho đời sau.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Văn khấn Tết Trung Nguyên cúng chúng sinh
Nam mô a di Đà Phật! (x3)
Kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát
Kính lạy Đức Mục Kiền Liên Tôn giả
Kính lạy ngài Bản Cảnh Thành Hoàng
Kính lạy ngài Bản Xứ Thần linh Thổ địa
Kính lạy ngài Bản Gia Táo quân và tất cả các vị Thần linh cai quản ở trong xứ này.
Hôm nay là ngày rằm tháng 7 năm….
Tín chủ con là…….
Ngụ tại…………….
Thành tâm kính xin nhân ngày xá tội vong nhân, âm cung mở cửa ngục ra cho phép vong linh các cô hồn không nơi nương tựa, không mồ không mả, lẩn khuất ở gốc cây, bụi cỏ, xó chợ, đầu đường, không manh áo mỏng, đêm ngày lang thang, quanh năm đói rét cơ hàn,…
Dù chết vì lý do gì đều được về đây thụ hưởng lễ vật của tín chủ thỉnh mời cơm canh, cháo bỏng, trầu cau, gạo muối, quả thực hoa đăng tiền vàng, quần áo đủ màu đỏ xanh. Phù hộ cho tín chủ và toàn gia người khoẻ mạnh, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long, điều lành đưa tới, điều dữ mang đi.
Cẩn cáo! (cúi lạy 3 lần)
Lưu ý khi cúng ngày Tết Trung Nguyên
Để chuẩn bị cúng lễ Tết Trung Nguyên của người Việt thật chu đáo, bạn cần lưu ý một số vấn đề như sau:
- Việc thờ cúng nên tiến hành vào ban ngày vì ban đêm là thời điểm đóng cửa ngục, các linh hồn lang thang sẽ không kịp siêu thoát.
- Nên chuẩn bị mâm cúng chay thay vì mâm cúng mặn, như vậy các linh hồn vất vưởng sẽ không thèm khát và bám theo gia chủ.
- Hãy cúng chúng sinh trước khi cúng gia tiên vì các linh hồn lang thang sẽ không dành đồ cúng của tổ tiên.
- Khi tham gia cúng kiếng, gia chủ cần tắm rửa sạch sẽ, trang phục lịch sự và đơn giản.
- Lời văn khấn phải đọc rõ ràng, rành mạch và thể hiện sự thành kính, trân trọng.
Các món quà tặng dịp Tết Trung Nguyên
Theo tục lễ Tết Trung Nguyên, đây cũng là ngày con cháu thể hiện tấm lòng thành của mình nên bên cạnh việc cúng tổ tiên, bạn nên chuẩn bị thêm một số món quà tặng để biếu cho ông bà, bố mẹ. Vì người thân của mình đa phần là người lớn tuổi, bạn nên chọn những món quà gồm có thực phẩm chăm sóc sức khoẻ, trang phục, đồ gia dụng, hoặc đơn giản hơn là tự tay vào bếp nấu bữa cơm đoàn viên mời cả nhà.
>> Tham khảo một số món quà tặng các dịp lễ Tết ý nghĩa tại Hộp Quà Tết tại đây!
LỜI KẾT
Qua bài viết trên, Hộp Quà Tết đã giải đáp những câu hỏi về “Tết Trung Nguyên là gì và Tết Trung Nguyên là ngày nào?” để bạn có thể tìm hiểu. Mong rằng với những thông tin trên sẽ giúp bạn có được sự chuẩn bị chu đáo hơn cho gia đình trong dịp Tết Trung Nguyên năm nay.
Bài viết cùng chủ đề
Tác giả Hồ Toàn Nguyễn với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành quà tặng trên thị trường quà Tết Hồ Chí Minh, Hồ Toàn Nguyễn đã đem lại giải pháp tối ưu cho những gói quà tặng chất lượng cho từng đối tượng khách hàng khác nhau từ doanh nghiệp đến gia đình.
