Tết cổ truyền là gì? Ý nghĩa và nguồn gốc Tết Nguyên Đán bắt nguồn từ đâu?

Tết cổ truyền hay Tết Nguyên Đán là ngày lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm ở Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết được nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền. Trong bài viết hôm nay, Hộp Quà Tết sẽ mang đến bạn những thông tin hữu ích, hay nhất về nguồn gốc Tết Nguyên Đán và ý nghĩa trong ngày đặc biệt này, theo dõi ngay nhé!

Tết cổ truyền là gì? Tại sao lại gọi là Tết Nguyên Đán?

>>>Tham khảo thêm:

Tết Nguyên Đán ở Việt Nam
Tết Nguyên Đán ở Việt Nam

Tết cổ truyền Đây là ngày lễ diễn ra vào đầu năm âm lịch và mang ý nghĩa quan trọng trong văn hóa, phong tục của dân tộc Việt Nam. Tết cổ truyền còn có nhiều Tết gọi khác nhau từ  Tết Nguyên Đán, Tết ta, Tết Âm lịch hoặc chỉ đơn giản là Tết. 

Vậy tại sao gọi Tết cổ truyền là Tết Nguyên Đán? Nguồn gốc Tết Nguyên Đán xuất phát từ cách phát âm trong tiếng Hán của người Trung Quốc. Nguyên nghĩa chữ “Tết” trong Hán tự là “tiết” tượng trưng cho 24 tiết khí trong năm. Trong khi đó, “Nguyên” nghĩa là sự khởi đầu, sơ khai, còn “Đán” mang ý nghĩa buổi sáng sớm. Vì thế, “Tiết Nguyên Đán”  được phiên âm lại thành “Tết Nguyên Đán” trở thành tên gọi cho ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam ta. 

Ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền

Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Đán là gì? Tết Nguyên Đán ở Việt Nam mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự khao khát của con người về sự hài hòa giữa Thiên – Địa – Nhân. Đây không chỉ là một dịp để chào đón năm mới mà còn là một cơ hội để thể hiện lòng biết ơn đối với thiên nhiên, xã hội và tổ tiên của người Việt.

Theo tín ngưỡng dân gian về nguồn gốc Tết Nguyên Đán, thời điểm giao mùa, kết thúc mùa vụ là lúc người nông dân tưởng nhớ đến các linh đã hỗ trợ, giúp sức cho mùa màng bội thu như thần Đất, thần Mưa, thần Sấm, thần Nước, thần Mặt trời,… Từ đó, Tết trở thành cơ hội để thể hiện lòng biết ơn đối với tất cả sự vật, sự việc, con người đã cống hiến cho mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.

Ý nghĩa của Tết Nguyên Đán mang đến sự đoàn tụ, kết nối gia đình
Ý nghĩa của Tết Nguyên Đán mang đến sự đoàn tụ, kết nối gia đình

Hơn hết, ý nghĩa của Tết cổ truyền còn là thời điểm đoàn tụ, hướng về cội nguồn và kết nội với gia đình, xã hội. Cứ mỗi khi Tết đến,  dù làm bất kỳ công việc gì hay  ở bất kỳ đâu, mọi người cũng đều tất bật trở về với gia đình đón năm mới, dùng bữa cơm ấm cúng. Cùng với đó, các cuộc tụ hội bạn bè, thầy trò,… cũng diễn ra, thể hiện sự nhớ ơn, tri ân đến mọi người. 

Ngoài ra, ý nghĩa của Tết Nguyên Đán còn thể hiện sự tưởng nhớ với tổ tiên, những người đã khuất trong gia đình thông qua việc bày các mâm cúng vào thời điểm này. Chính điều này cũng chứng minh nguồn gốc Tết Nguyên Đán với cội nguồn, thể hiện nét đẹp văn hóa thờ cúng gia tiên của người Việt. 

Cuối cùng, Tết còn là cơ hội để mọi người ôn chuyện cũ, “làm mới” mọi thứ và cầu mong những điều may mắn, thịnh vượng sẽ đến trong năm mới. Vì thế, các phong tục dọn dẹp, trang trí nhà cửa, sắm sửa quần áo mới,… cũng thể hiện ý nghĩa này. 

Nguồn gốc Tết Nguyên Đán bắt nguồn từ đâu?

Nguồn gốc tết Nguyên Đán bắt nguồn từ sự tích “bánh chưng, bánh dày”
Nguồn gốc tết Nguyên Đán bắt nguồn từ sự tích “bánh chưng, bánh dày”

Tết Việt Nam có từ bao giờ? Nguồn gốc Tết ra sao? Nguồn gốc Tết Nguyên Đán có lẽ là thông tin còn gây nhiều tranh cãi đối với các nhà sử học. Hầu hết mọi người đều tin rằng,  nguồn gốc của Tết Nguyên Đán bắt nguồn từ Trung Quốc trong thời gian 1000 năm Bắc thuộc. Tuy nhiên, theo sự tích, điển cố “bánh chưng, bánh dày”, ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam đã có từ thời Vua Hùng, nghĩa là trước cả khi đất nước ta bị Trung Quốc chiếm đóng. 

Ngoài ra, trong nhiều sử sách của Việt Nam, nguồn gốc Tết Nguyên Đán đã xuất hiện từ rất lâu trước đây, trước cả thời Tam Hoàng Ngũ Đế. Trong cuốn Kinh Lễ, Khổng Tử đã viết “ Ta không biết Tết là gì? Chỉ nghe đâu đó là tên một ngày lễ lớn của bọn người tộc Man. Họ nhảy múa như điên, uống rượu và ăn chơi thâu đêm vào những ngày này.” 

Đồng thời, sách Giao Chí cũng có đoạn nói về nguồn gốc của Tết Nguyên Đán như sau: “Bọn người Giao Quận thường sẽ tập trung thành từng phường, từng hội nhảy múa, ca hát suốt đêm, ăn uống chơi bời trong nhiều ngày để mừng mùa cấy trồng mới. Không chỉ có nông dân mà ngay cả Quan lang, Chúa động đều tham gia những lễ hội này.” 

Như vậy, có thể khẳng định nguồn gốc Tết Nguyên Đán bắt nguồn từ Việt Nam xưa, là của con người Việt. Sự giống nhau trong văn hóa hay ý nghĩa ngày Tết với người Trung Quốc, họa đâu chỉ là sự trùng hợp và mỗi  quốc gia đều có những đặc trưng riêng. 

Tết Nguyên Đán được tính từ ngày nào?

Thời gian đón Tết Nguyên Đán 2024
Thời gian đón Tết Nguyên Đán 2024

Nguồn gốc Tết Nguyên Đán xuất phát từ truyền thống lúa nước, vì thế ngày Tết cổ truyền dân tộc Việt Nam cũng được tính theo Nông lịch – hay còn gọi lịch âm, và thường muộn hơn Tết dương dịch (hay còn gọi Tết Tây). Sự chênh lệch ngày là kết quả của quy luật 3 năm nhuận một lần, tức trong năm thứ 4 sẽ có thêm 1 tháng.

Chính vì thế, thời gian diễn ra Tết nguyên đán sẽ nằm trong khoảng từ 21/01 dương lịch đến 19/2 dương lịch. Thời gian diễn ra Tết Nguyên Đán cũng kéo dài hơn các lễ khác từ 7 – 8 ngày cuối năm cũ và thêm 7 ngày đầu năm mới ( tức 23 tháng chạp âm lịch đến hết 7 tháng giêng). 

Như vậy, Tết nguyên Đán 2024 sẽ bắt đầu từ ngày 02/02 – 16/02 dương lịch và ngày mùng 1 Tết sẽ nhầm ngày 10/02 dương lịch. Vì thế đừng quên chuẩn bị tươm tất để đón ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam nhé!

Vì sao người Việt ăn Tết Nguyên Đán lớn nhất trong năm?

Buổi tiệc Tết ấm cúng
Buổi tiệc Tết ấm cúng buổi tiệc lớn nhất trong năm

Tết Nguyên Đán năm nào cũng là dịp lễ hội quan trọng và lớn nhất của người Việt Nam. Có lẽ điều này bắt nguồn từ ý nghĩa ngày Tết Nguyên Đán hoặc chỉ đơn giản đây là  thời điểm mọi người lao động, học sinh, sinh viên  được nghỉ dài nhất trong năm. Cứ mỗi khi Tết đến, ai ai cũng mong muốn được trở về, sum họp bên gia đình, những người thân yêu, dùng bữa cơm ấm cúng. 

Từ nguồn gốc Tết Nguyên Đán, ngày xưa mọi người chỉ quây quần trong làng xã, quanh năm gắn bó với ngành nông nghiệp lý nước, nên ý nghĩa ngày Tết cổ truyền giữ vai trò quan trọng về tâm linh, xã hội và gia đình. Tết ngày xưa không chỉ là thời gian nghỉ ngơi sau một mùa màng bội thu mà còn là thể hiện lòng biết ơn với thần linh, tổ tiên bằng những món ăn ngon và cầu chúc mùa màng mới bội thu, năm mới nhiều điều tốt đẹp. 

Ngày nay, con người dần hiện đại hóa, đô thị hóa. Mọi người lựa chọn xa quê làm việc để tìm kiếm thu nhập. Vì thế, chỉ có mỗi ngày Tết mọi người mới có đủ thời gian về quê, quây quần cùng gia đình, thể hiện lòng hiếu kính với ông bà, cha mẹ hay tổ tiên. 

LỜI KẾT

Trên đây là tất tần tật những thông tin liên quan đến Tết Cổ Truyền là gì? ý nghĩa và nguồn gốc Tết Nguyên Đán của dân tộc Việt Nam mà bạn cần biết. Hy vọng những thông tin trên, bạn có thể hiểu thêm về các phong tục, truyền thống của người Việt ta cũng như gìn giữ phát huy chúng ngày càng tốt đẹp hơn.

Tác giả Hồ Toàn Nguyễn với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành quà tặng trên thị trường quà Tết Hồ Chí Minh, Hồ Toàn Nguyễn đã đem lại giải pháp tối ưu cho những gói quà tặng chất lượng cho từng đối tượng khách hàng khác nhau từ doanh nghiệp đến gia đình.

Hồ Toàn Nguyễn.