Các phong tục ngày Tết cổ truyền toát lên vẻ đẹp văn hóa người Việt
Các phong tục ngày Tết là một phần không thể thiếu trong văn hoá truyền thống của người Việt. Những phong tục này đã trở thành nét đẹp văn hoá được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Không chỉ mang yếu tố tâm linh mà còn là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp, thể hiện tình cảm và gắn bó. Vậy các hoạt động ngày Tết này gồm những gì, hãy cùng Hộp Quà Tết tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Tục cúng ông Công, ông Táo
Cúng ông Công ông Táo là phong tục ngày Tết Việt Nam đã xuất hiện từ rất lâu đời, thể hiện tín ngưỡng thờ cúng các vị thần linh. Ông Công được xem là thần đất, bảo vệ gia đình và ông Táo là thần bếp, giám sát những việc làm trong gia đình.
Phong tục ngày Tết này có nguồn gốc từ tín ngưỡng dân gian với truyền thuyết về “Hai ông một bà”. Hằng năm, gia đình ông Công ông Táo sẽ lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng thượng đế về những việc đã xảy ra trong gia đình vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch.
Về hoạt động cúng ông Công ông Táo sẽ gồm bàn thờ có đầy đủ nhang, đèn, có thêm một chậu cá chép để thả đi. Ý nghĩa phong tục ngày Tết này thể hiện mong muốn cầu một năm mới bình an, gia đình hoà thuận.
Tục đi thăm mộ tổ tiên
Thăm mộ tổ tiên là một trong các hoạt động ngày Tết quan trọng đối với nhiều gia đình, bắt nguồn từ tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”. Vào những ngày cuối năm, con cháu sẽ dành thời gian để dọn dẹp, sửa sang lại mộ phần của tổ tiên như một cách bày tỏ lòng biết ơn. Hoạt động Tết này không chỉ mang ý nghĩa nhắc nhở đến cội nguồn mà còn là dịp để gia đình gắn kết hợp trong những khoảnh khắc sum vầy.
Tục gói bánh chưng, bánh tét
Gói bánh chưng bánh tét là một trong các phong tục ngày Tết nhằm tôn vinh văn hoá ẩm thực dân tộc. Đây là hai món bánh không thể thiếu trong những ngày Tết, mang biểu tượng của đất và trời. Nguyên liệu chính để làm ra các loại bánh này đó là gạo nếp, đậu xanh, thịt heo, được gói bằng lá dong hoặc lá chuối.
Đây là phong tục Tết cổ truyền thể hiện lòng biết ơn tổ tiên và mong ước một năm mới đủ đầy, sung túc. Đặc biệt, hoạt động ngày Tết này còn tạo cơ hội cho nhiều gia đình có cơ hội sum họp, cùng nhau chia sẻ những niềm vui bên nồi bánh Tết.
Tục bày mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả là vật phẩm thể hiện lòng thành kính của các thành viên trong gia đình dâng lên ông bà tổ tiên, mong cầu một năm mới gặp nhiều may mắn và tài lộc. Đây là một trong các hoạt động ngày Tết không thể thiếu vào những ngày đầu năm. Một mâm ngũ quả sẽ gồm các loại trái cây tượng trưng cho ngũ hành, thể hiện sự hài hoà và sung túc.
Theo phong tục Tết miền Bắc, mâm ngũ quả sẽ gồm có các loại trái cây gồm bưởi, chuối, quất, phật thủ,… Còn phong tục ngày Tết miền Nam, mâm ngũ quả sẽ gồm có các loại trái cây như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài,… Đây là phong tục Tết Nguyên đán thể hiện rõ nét đẹp văn hoá truyền thống, gắn liền với triết lý sống giản dị và sâu sắc của người Việt.
Tục chơi hoa Tết
Chơi hoa Tết là hoạt động ngày Tết giúp cho ngôi nhà khang trang hơn với các loại hoa đặc trưng như hoa mai, hoa đào, hoa cúc, hoa đồng tiền,… Đây là những loài hoa mang ý nghĩa may mắn, tài lộc, sự tươi mới và sung túc trong năm mới.
Các loài hoa này sẽ được đặt ở những nơi trang trọng như bàn thờ, phòng khách hoặc trước hiên nhà. Những chậu hoa khoe sắc không chỉ làm đẹp không gian sống mà còn thể hiện niềm tin của mỗi người vào một khởi đầu mới thuận lợi và bình an.
Dọn dẹp nhà cửa
Dọn dẹp nhà cửa là một trong các phong tục ngày Tết quan trọng, mang ý nghĩa xua tan bụi bặm, những điều không may mắn của năm cũ để đón chào một năm mới tươi sáng. Việc lau dọn, sắp xếp lại đồ đạc trong nhà còn tượng trưng cho sự khởi đầu mới mẻ, mong muốn cuộc sống suôn sẻ, thịnh vượng.
Phong tục ngày Tết này còn là cách để chuẩn bị không gian đón khách, tổ tiên và thần linh trong dịp Tết. Không những thế, đây còn là dịp để cả gia đình cùng chung tay, tạo không khí đoàn kết và phấn khởi trước thềm năm mới.
Tục đi chợ Tết
Đi chợ mua sắm là hoạt động ngày Tết mang bầu không khí nhộn nhịp, rộn ràng. Đây là phong tục ngày tết xuất phát từ nhu cầu chuẩn bị đầy đủ từ thực phẩm, bánh trái, hoa quả đến đồ trang trí để có một cái Tết sung túc, đầm ấm. Chợ Tết không chỉ là nơi mua sắm mà còn là không gian để giao lưu, giải trí. Đây cũng là dịp để mọi người có thể lựa chọn các món quà Tết ý nghĩa để biếu tặng người thân, bạn bè.
Tục cúng tất niên
Cúng tất niên là một trong các hoạt động ngày Tết rất quan trọng được tổ chức từ chiều hoặc tối 30 Tết. Phong tục ngày Tết này mang ý nghĩa đưa tiễn năm cũ và đón chào năm mới, bày tỏ lòng biết ơn đến tổ tiên. Mâm cúng tất niên sẽ gồm có bánh chưng, trái cây, hoa, rượu và các món ăn truyền thống tuỳ vào vùng miền.
Đây là phong tục Tết Việt Nam thể hiện sự gắn kết giữa các thế hệ trong gia đình khi mọi người cùng nhau chuẩn bị và dâng lễ. Đây cũng là khoảnh khắc sum họp, nhìn lại một năm đã qua và chia sẻ hy vọng cho năm mới.
Tục đón giao thừa
Đón giao thừa là phong tục Tết Cổ truyền thể hiện thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới lúc 0 giờ mùng 1 Tết. Người Việt thường cúng giao thừa ngoài trời để tạ ơn thần linh, cầu mong bình an, may mắn trong năm mới. Sau đó, cả nhà sẽ quây quần bên nhau, trao nhau những lời chúc tốt đẹp đầu năm. Đây là phong tục ngày Tết chứa đựng niềm hy vọng, khởi đầu cho một chu kỳ mới tràn đầy năng lượng tích cực.
Tục hái lộc đầu xuân
Hái lộc đầu xuân là hoạt động Tết hái cành cây non hoặc xin chữ thư pháp ngay sau giao thừa, biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. Người dân Việt Nam tin rằng việc mang lộc xuân về nhà sẽ giúp gia đình nhận được sự thịnh vượng, hạnh phúc trong năm mới. Phong tục Tết này diễn ra trong không khí vui tươi, hào hứng, khởi đầu một năm mới tràn đầy hy vọng. Đây là một nét đẹp văn hoá, nhấn mạnh tinh thần luôn hướng về tương lai và sự phát triển.
Tục xông đất đầu năm
Xông đất đầu năm là một trong những phong tục ngày Tết chỉ người đầu tiên bước vào nhà sau đêm giao thừa, thể hiện niềm tin sẽ mang lại may mắn hoặc xui xẻo cho cả năm. Người được lựa chọn để xông đất thường có tính cách hoà nhã, vui vẻ, thành đạt và hợp tuổi với gia chủ.
Phong tục Tết này xuất phát từ quan niệm đầu năm suôn sẻ sẻ mang đến một năm thuận lợi, hạnh phúc. Hoạt động xông đất còn thể hiện niềm tin vào vận may và sự khởi đầu tốt đẹp cho gia đình.
Tục chúc Tết và lì xì năm mới
Chúc Tết và lì xì năm mới là một trong các phong tục ngày Tết mang đến may mắn cho người nhận. Mọi người sẽ trao nhau những lời chúc năm mới, sức khoẻ và thịnh vượng vào đầu năm mới.
Lì xì không chỉ mang ý nghĩa vật chất mà còn là biểu tượng của lời chúc phúc, cầu mong những điều tốt lành. Đây là phong tục Tết khởi nguồn từ mong muốn trao gửi may mắn và năng lượng tích cực đầu năm. Đây là dịp để gắn kết tình cảm gia đình, bạn bè và lan toả niềm vui mùa xuân.
Tục chọn ngày xuất hành
Chọn ngày xuất hành đầu năm là phong tục Tết Nguyên đán chỉ việc xem ngày giờ tốt để bắt đầu đi xa hoặc là việc quan trọng, nhằm cầu mong mọi việc thuận lợi. Ngày, giờ xuất hành thường được chọn theo tuổi, mệnh và quan niệm phong thuỷ. Phong tục Tết này thường xuất phát từ niềm tin về sự khởi đầu tốt đẹp sẽ ảnh hưởng đến thành công trong cả năm. Đây là nét văn hoá phản ánh tâm lý cẩn trọng và mong cầu bình an, may mắn của người Việt.
Tục khai bút và xin chữ đầu năm
Khai bút và xin chữ đầu năm là nghi thức viết những dòng chữ đầu tiên trong năm mới, thường là câu chúc, thơ hoặc bài học mang ý nghĩa tốt đẹp. Xin chữ đầu năm cũng là một trong những phong tục ngày Tết thể hiện mong muốn tri thức, may mắn, đặc biệt phổ biến trong giới học trò, người kinh doanh.
Đây là phong tục Tết Cổ truyền bắt nguồn từ truyền thống trọng chữ nghĩa, coi trọng sự học và trí tuệ. Đây là hoạt động ý nghĩa, thể hiện tinh thần hiếu học và mong ước về một năm thành công.
Tục đi lễ chùa và xin quẻ xăm đầu năm mới
Đi lễ chùa đầu năm là hoạt động ngày Tết phổ biến để cầu bình an, may mắn và tài lộc cho gia đình. Nhiều người còn kết hợp với việc xin quẻ xăm để tìm lời khuyên, định hướng cho những việc lớn trong năm mới. Đây là phong tục Tết bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Phật và quan niệm về sự che chở của các đấng linh thiêng. Hoạt động Tết này mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, giúp con người cảm thấy bình yên và vững tin vào tương lai.
Trên đây là các phong tục ngày Tết ý nghĩa vào những ngày đầu năm mà Hộp Quà Tết đã tổng hợp trong bài viết này. Các hoạt động ngày Tết là nét đẹp văn hoá truyền thống được lưu truyền từ bao đời nay, mong rằng với những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về các giá trị truyền thống, duy trì nét đẹp văn hoá về lâu dài.
Bài viết cùng chủ đề
Tác giả Hồ Toàn Nguyễn với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành quà tặng trên thị trường quà Tết Hồ Chí Minh, Hồ Toàn Nguyễn đã đem lại giải pháp tối ưu cho những gói quà tặng chất lượng cho từng đối tượng khách hàng khác nhau từ doanh nghiệp đến gia đình.
